از: متیو دالتون، سام شچنر
قبل از ناآرامیهای جدید که در هفته گذشته در کالدونیای جدید به اوج رسید، رئیسجمهور فرانسه امانوئل مکرون قصد داشت این منطقه دورافتاده و ذخایر عظیم نکل آن را در مرکز کوششهای فرانسه برای تامین مواد خام و تبدیل آن به انرژی پاک و رقابت با چین در تولید وسایل نقلیه برقی قرار دهد.
این طرح استعماری با واکنشهائی از جانب جنبش سیاسی محلی تندرو که به دنبال استقلال از فرانسه است و از ادامه دادن با عقدنامه صدور نکل به فرانسه امتناع میکند، برخورد کرد.
این شورش پس از آن منفجر شد که قانونگذاران در پاریس قانونی را تصویب کردند تا به جمعیت غیربومی کالدونیای جدید (فرانسویان) حق رای بیشتری بدهد و در پیامد نفوذ مردم بومی کاناک را کمرنگ کند. در عین زمان احزاب طرفدار استقلال کلدونیا در حال مبارزه با یک پیشنهاد فرانسوی هستند که محدودیتهای صادرات نکل خام را لغو میکند و صادرات آن را به کارخانههای بتری ساز عراده های الکتریکی اروپا را در اولویت قرار میدهد.
مکرون سال گذشته در سفری به مجمع الجزایر اقیانوس آرام گفته بود: نکل برای کالدونیای جدید یک ثروت است. همچنین من بر آن تاکید میکنم در زمانی که ما تلاشهای گستردهای برای صنعتیسازی مجدد انجام دادهایم، یک منبع استراتژیک بزرگ برای فرانسه و اروپا است.»
رهبران طرفدار استقلال این طرح فرانسه را زمانی که در ماه مارچ ارائه شد، محکوم کردند. رونالد فر، یکی از اعضای موسس یکی از احزاب طرفدار استقلال، آن را «پیمان استعماری برای در دست گیری مجدد کنترول منابع کالدونیای جدید» نامید.
در جریان ناآرامیهای که در آخر هفته ادامه داشت، شش نفر کشته و صدها نفر زخمی شدند. جرالد دارونین وزیر کشور روز یکشنبه گفت ۶۰۰ افسر پولیس برای ایمن سازی سرک بین میدان هوایی و نومئا، پایتخت مستقر شده اند.
شورش کالدونیا در واقع ضربه ای به طرحهای فرانسه برای استفاده از سرزمینهای ماوراء بحری برای مقابله با نفوذ چین در اقیانوس هند و اقیانوس آرام، یا چیزی ست که پاریس آن را استراتژی هند- اقیانوس آرام خود مینامد.
این منطقه وسیع مکان برخی از غنیترین ذخایر معدنی جهان است، شرکتهای چینی تا کنون سرمایهگذاری زیادی در بخش نکل اندونیزیا انجام دادهاند و چین را به بزرگترین تولید کننده فلز در جهان و بزرگترین سازنده عراده های الکتریکی تبدیل کردهاند.
مقامات فرانسوی طرحهائی را برای کاهش نفوذ جنبش استقلال طلبی در کالدونیا روی دست گرفته اند. از اینجا مکرون گفت: «مسائل استقلال سؤالات دهههای گذشته است. اگر استقلال به معنای انتخاب فردا برای داشتن پایگاه چینی در اینجا یا وابسته بودن به ناوگان های دیگر است، موفق باشید!»
ساکنان مجمع الجزایر سه بار علیه استقلال از فرانسه رای داده اند که آخرین آن در سال ۲۰۲۱ در همه پرسی بود توسط احزاب طرفدار استقلال تحریم شد. این آرا سبب شد وضعیت موجود را حفظ کند و به کالدونیای جدید خودمختاری و کنترول قابل توجهی بر منابع نکل خود میدهد که مدتهاست شاهرگ حیاتی اقتصاد آن را تشکیل داده است.
اما اکنون این صنعت با مشکل عمیقی روبروست. افزایش تولید جدید از اندونیزیا و رکود در صنعت عراده های الکتریکی باعث کاهش قیمت نکل شده است که تقریباً ۴۰ فیصد از آغاز سال ۲۰۲۳ تا کنون کاهش یافته است. از جانبی هزینه انرژی و نیروی کار کالدونیای جدید بسیار بالاتر از اندونیزیا است و در حالی که میزان مقدار نکل در سنگ معدن آن در حال سقوط است، سه کارخانه تولید نکل مجمع الجزایر با ضرر مواجه اند.
نکل، فلزی به رنگ سفید نقرهای، برای یکنیم قرن از زمانی که برای اولین بار بلافاصله پس از ضمیمه کردن این قلمرو توسط فرانسه در سال ۱۸۵۳ در آنجا کشف شد در مرکز تجربه فرانسه با کالدونیای جدید بوده است و در نهایت به بزرگترین قلم صادراتی قلمرو تبدیل شد.
فرانسه مدتهاست که به دنبال حفظ کنترول مجمع الجزایر ارزشمند اقیانوس آرام ویکی از معدود مستعمراتی است که پس از جنگ جهانی دوم در اختیار داشته است.
پیر-ایو لو مور، یک انسان شناس و محقق ارشد در موسسه تحقیقات ملی فرانسه برای توسعه پایدار مستقر در کالدونیای جدید گفت: در طول رونق نکل در اواخر دهه ۱۹۶۰، دولت (فرانسه) افزایش مهاجرت فرانسویها به این قلمرو را تشویق کرد که تا حدی هدف از آن کاهش نفوذ جمعیت بومی کاناک بود. این «این یک استراتژی عمدی برای رقیق کردن اکثریت کاناک و کنترول و ایمن ساختن ذخایر ارزشمند نکل بود.»
این مهاجرتها یکی از جرقه های یک جنبش استقلال طلبی گسترده تر در کالدونیای جدید بود که در دهه ۱۹۸۰ به درگیریهای خشونتآمیز در مجمع الجزایر منجر شد. در اواخر دهه ۱۹۹۰ رهبران طرفدار استقلال در مجمع الجزاپر توانستند فرانسه را تحت فشار قرار دهند تا صادرات نکل خام را برای ایجاد کارخانههای محلی تولید نکل محدود کند.
صنعت نیکل اکنون به طور مستقیم و غیرمستقیم تقریباً یک چهارم مشاغل این منطقه را به خود اختصاص داده است.
محمولههای نیکل خام از جمله نقاط تنش بر سر طرح فرانسه برای سرمایه گذاری در صنعت محلی است که دولت مکرون آن را «پیمان نیکل» نامیده است.
علاوه برتقاضای کمکهای مالی از سوی دولت کالدونیای جدید، این طرح فرانسه به صدور محموله های نکل خام به بازارهای اروپایی و جاهای دیگر اجازه میدهد، که برخی از رهبران محلی میگویند که کارخانه های تولیدی محلی را کاهش میدهد.
در مقابل این واکنش تصمیم فرانسه برای بزرگتر کردن میزان رأیدهی در این کشور بود که عملاً سهم رای مردم بومی را کاهش داد و باعث اعتراضاتی شد که بعداً به شورش تبدیل شد.
کلدونیا در واقع پس منظر اوضاعی ست که هم اکنون در افغانستانِ تحت اداره طالبان در حال تکوین است. آنها در استخراج و تاراج منابع طبیعی متعلق به مردم دست باز دارند. چین بزرگترین شریک طالبان در تاراج داشته های زیر زمینی افغانستان است. طالبان از معامله استخراج لیتیوم، مس و آهن و بقیه پیداوار معدنی افغانستان با چین و سائر تاراجگران منطقه پولهای هنگفتی به دست میاورند. اما این سانحه زمانی بیشتر وحشتناک است که طالبان در حالی که این پولها را همه به جیب میزنند و میزان فقر و گرسنگی در افغانستان هر روز صعود میکند، در میدان چانه زنی فروش این منابع به شرکای بین المللی خود ارزانترین نرخها را دارند که هدف آنها از اینکار میلاردر شدن در اسرع وقت است. کاری که اسلاف آنها انجام دادند. و این دقیقاْ زمانی ست که چیز قابل توجهی از منابع متعلق به مردم باقی نمانده است.
پخش و نشر کمیته فرهنگی جما
Afghanistan people's front 