جبهه مردم افغانستان
(جما)
د افغانستان ولس جبهه
Afghanistan people’s front

مسابقه ژئوپلیتیک بر سر دسترسی به مواد معدنی ژرف‌دریاها

بیشتر قراردادهای اکتشاف مواد معدنی برای منطقه کلاریون-کلیپرتون در اقیانوس آرام شمالی است

اطلاعات مقاله

نویسنده, نوین سینگ خدکا

شغل, گزارشگر اقلیمی بی‌بی‌سی

۳۱ خرداد ۱۴۰۳ – ۲۰ ژوئن ۲۰۲۴

این روزها در کنار کشمکش‌های ژئوپلیتیک که در زمین و دریا وجود دارد، میدان دیگری هم برای درگیری ایجاد شده است. این بار پای ژرف دریاها در میان است.

هزاران متر زیر سطح دریاها منابع عظیمی از مواد معدنی قرار دارند که بسیاری از آن‌ها در ساخت باتری‌ها، یکی از جایگزین‌های مهم تأمین انرژی در مبارزه با تغییرات اقلیمی، اهمیت کلیدی دارند.

مواد معدنی ژرف دریاها همچنین در ساخت سلاح‌های جنگی و ابزار نظامی هم کاربرد دارند.

با اینکه هنوز هیچ ماده معدنی از ژرف دریا استخراج‌ نشده است، شرکت‌های خصوصی و سازمان‌های وابسته به دولت‌ها، ازجمله کشورهای قدرتمند جهان چون چین، هند و روسیه در حال رقابت برای تضمین امکان بهره‌برداری از این منابع هستند.

در منطقه کلاریون- کلیپرتون در اقیانوس آرام شمالی، رشته‌کوه میانی اقیانوس اطلس که در اقیانوس اطلس شمالی واقع‌شده، اقیانوس هند و ناحیه شمال غربی اقیانوس آرام، پروژه‌های جستجو و اکتشاف در جریان است. بسیاری کشورها و شرکت‌های خصوصی توانسته‌اند مجوز اکتشاف در ژرف دریا را از آژانس بین‌المللی ژرف دریاها (آی اس ای) که سازمانی وابسته به سازمان ملل است، دریافت کنند.

ایالات‌متحده هم برنامه‌هایی برای استخراج این منابع از بستر دریاهای تحت مالکیت خود دارد. این کشور به کنوانسیون سازمان ملل که قانون‌های مربوط به ژرف دریا را معین کرده است، نپیوسته است و به همین دلیل در آب‌های بین‌المللی، یعنی بخش‌هایی از دریاها و اقیانوس‌ها که متعلق به هیچ کشوری نیست، به کشف معادن مشغول نیست.

از میان ۳۱ مجوزی که توسط آژانس ژرف دریاها (آی اس ای) صادر کرده، ۱۷ قرارداد برای کشف و جستجو در کلاریون- کلیپرتون که بین هاوایی و مکزیک است، صادر شده است. فعالیت‌های اکتشافی در این ناحیه متمرکز بر پیدا کردن گره‌های چندفلزی (نودال‌های پلی متالیک) است. این گره‌ها سنگ‌هایی شبیه سیب‌زمینی‌اند که در بستر دریاها قرار دارند و سرشار از مواد معدنی منگنز، کبالت، نیکل و مس هستند.

این مواد معدنی به همراه مواد معدنی دیگر ازجمله لیتیوم و گرافیت در اتومبیل‌های الکتریکی، پنل های خورشیدی، توربین‌های بادی و باتری‌های ذخیره انرژی کاربرد دارند.

چرا مواد معدنی ژرف دریاها این‌قدر خواهان دارند؟

توجه به مواد معدنی ژرف دریاها از زمانی شروع شد که یک سری از تخمین‌ها نشان دادند تقاضا برای این مواد در دورانی که جهان به سمت تغییر منابع تأمین انرژی می‌رود، افزایش پیدا خواهد کرد.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، اتومبیل‌های الکتریکی شش برابر بیشتر از اتومبیل‌های قبلی به مواد معدنی نیاز دارند. مزارع انرژی بادی که دریاها ساخته می‌شوند برای تولید هر مگاوات برق، ۱۲ برابر بیشتر از تولید گاز به فلزات و مواد معدنی نیاز دارند.

طبق پیش‌بینی بانک جهانی، استخراج این مواد معدنی باید تا سال ۲۰۵۰ پنج برابر شود تا بتواند جوابگوی نیاز جهانی شود. این یعنی برای زیرساخت‌های انرژی بادی، خورشیدی، انرژی زمین‌گرمایی و وسایل ذخیره انرژی، به سه میلیارد تن مواد معدنی و فلزات نیاز است.

May be an image of text

طرفداران استخراج معادن کف دریا میگویند منابع قابل‌دسترس از روش‌های سنتی استخراج معدن ممکن است کافی نباشند زیرا کیفیت منابع زمینی به علت استخراج بیش‌ازحد، به‌ مرور زمان کاهش پیدا کرده است. اختلاف‌نظرهای مختلفی در مورد تأثیر محیط زیستی استخراج‌های ژرف دریا وجود دارد.