ایران چگونه تلاش کرد جاسوسانی در اسرائیل جذب کند
نویسندگان: جولیان بورگر و جمال ریشق – بیتالمقدس
یکشنبه ۶ جولای ۲۰۲۵
منبع: گاردین
مقدمه:
پیش از آنکه اسرائیل ماه گذشته جنگی تمامعیار علیه ایران آغاز کند، سرویسهای امنیتی این کشور شبکهای گسترده از شهروندان اسرائیلی را که برای تهران جاسوسی میکردند، کشف کردند؛ ابعادی که حتی نهادهای اطلاعاتی اسرائیل را غافلگیر کرده است.
از زمان نخستین حملهٔ راکتی ایران به اسرائیل در اپریل ۲۰۲۴، بیش از ۳۰ شهروند اسرائیلی به جرم همکاری با دستگاه اطلاعاتی ایران متهم شدهاند.
-الگوی جذب: ساده، کمخطر، اما سریعاً تصاعدی
در بسیاری از موارد، این ارتباطات با پیامهای ناشناس شروع شد:
• وعدهٔ پول در ازای اطلاعات
• یا انجام مأموریتهای ساده با پاداشهای اندک
• اما مطالبات سریعا خطرناکتر و پاداشها نیز افزایشیافتهتر میشدند.
بر اساس مدارک دادگاه، ایران در یک سال اخیر تلاش گستردهای برای جاسوسی انجام داد، هرچند ظاهراً به اهداف بلندپروازانهاش از جمله ترور مقامات عالیرتبه اسرائیل دست نیافت.
اما تعداد زیاد شهروندانی که حاضر شدند مأموریتهای کوچک را انجام دهند، نشان میدهد کمپین اطلاعاتی ایران، اگرچه پراکنده، اما برای جمعآوری اطلاعات میدانی دربارهٔ اهداف استراتژیک مؤثر بوده است – اهدافی که در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر با راکت های بالستیک ایران مورد حمله قرار گرفتند.
-عملیات متقابل اسرائیل
در مقابل، اسرائیل با اتکا به موساد، حملاتی مهلک به فرماندهان نظامی و دانشمندان هستهای ایران انجام داد، از جمله حمله هماهنگ بامداد روز جمعه ۱۳ جون که به ترور جمعی اهداف ایرانی منجر شد.
در ایران نیز بهگزارش خبرگزاری فارس، بیش از ۷۰۰ نفر به اتهام جاسوسی برای اسرائیل بازداشت شدهاند. برخی منابع از اعدام فوری حداقل ۶ نفر خبر میدهند. اما بهدلیل محرمانه بودن دادگاهها، صحت و وسعت این شبکه همچنان مبهم باقی مانده است.
-اسناد دادگاهی در اسرائیل: شرحی دقیق از شیوهٔ جذب نیرو توسط ایران
طبق پروندهها، معمولاً همهچیز با پیامکی ساده آغاز میشد:
• یک پیامک از طرف “news agency”:
«آیا اطلاعاتی از جنگ دارید؟ ما حاضریم آن را بخریم.»
• یا پیامی از “Tehran-Quds” برای یک عرب-اسرائیلی:
«قدس آزاد، مسلمانان را متحد میکند. اطلاعات جنگ را برای ما ارسال کن.»
این پیامها معمولاً حاوی لینک به اپلیکیشن تلگرام بودند. در آنجا گفتگو ادامه مییافت، غالباً با فردی با نام عبری، و پیشنهادی برای انجام کارهای ساده با پول نقد یا رمز ارز.
-نمونههایی از مأموریتهای اولیه
یکی از متهمان که در ۲۹ سپتامبر بازداشت شد، ابتدا مأمور شد به پارکی برود و بررسی کند آیا کیفی در محل مشخص دفن شده است یا نه – در قبال دریافت ۱۰۰۰ دالر.
او کیفی پیدا نکرد و ویدیویی برای اثبات آن ارسال کرد.
سپس مأموریتهای دیگری گرفت:
• پخش شبنامه و بنر ضد نتانیاهو
• اسپری گرافیتی با شعارهایی چون:
• «همه با هم علیه بیبی (نتانیاهو)»
• «بیبی = هیتلر»
• «بیبی حزبالله را اینجا آورد»
-مأموریتهای خطرناکتر: عکسبرداری، شناسایی و پیشنهاد ترور
یک اسرائیلی با اصالت آذربایجانی، از طرف ایران مأمور به عکاسی از تأسیسات حساس شد، از جمله:
• بندر حیفا
• پایگاه هوایی نواتیم در صحرای نگب
• سیستم های دفاع راکتی گنبد آهنین
• ستاد اطلاعات نظامی اسرائیل در گلیلوت
او حتی خانوادهاش را نیز در این فعالیتها درگیر کرد.
یک مأمور دیگر مأمور شد خانهٔ یک دانشمند هستهای در مؤسسه وایزمن را شناسایی کند – مؤسسهای که بعدها توسط راکت های بالستیک ایران هدف قرار گرفت.
در مرحله بعد، به وی ۶۰ هزار دالر پیشنهاد شد تا دانشمند مذکور و خانوادهاش را به قتل رسانده و خانهشان را به آتش بکشد. او چهار نفر از آشنایان عرب-اسرائیلی را بهعنوان تیم ترور اجیر کرد، اما در ۱۵ سپتامبر در مقابل دروازه مؤسسه متوقف شدند و منصرف گشتند.
-الگوی تکراری: ماجراجویی سریع، بدون پرورش بلندمدت
در بیشتر پروندهها، دستیاران ایرانی خیلی سریع از مأمورین تازهکار خواستهاند که ترور انجام دهند، بدون آنکه زمینهسازی تدریجی صورت گیرد.
• یکی از مأموران پس از رد درخواست نصب دستگاه GPS، تنها چند روز بعد پیشنهاد شد که بمب آتشزا به سوی موتر نتانیاهو پرتاب کند.
• تنها یک نفر تاکنون محکوم شده و به زندان افتاده است.
-پرونده ویژه: مورد «مردخای مامان» (Mordechai “Moti” Maman)
سن: ۷۲ سال
وضعیت: ازدواج مجدد با زن بلاروسی جوان، مشکلات مالی جدی
در بهار ۲۰۲۴، برای کسب درآمد با دو تاجر ترک در تماس بود. آنها فردی به نام «ادی» را معرفی کردند، یک ایرانی که ادعا میکرد در کار صادرات خشکبار است.
مامان دوبار به ترکیه رفت و در سفر دوم، در کامیونی قاچاقی وارد خاک ایران شد.
در هوتل مجللی در ایران، سه مأموریت به او پیشنهاد شد:
۱. انتقال پول یا اسلحه در اسرائیل
۲. عکاسی از اماکن مزدحم و حساس
۳. انتقال تهدید به مأمورانی که وظایف خود را انجام نداده بودند
او ظاهراً موافقت اولیه کرد و ۱۳۰۰ دالر پول نقد دریافت کرد. اما در سفر بعدی، پیشنهاد ۱۵۰ هزار دالری برای ترور نتانیاهو یا رئیس شاباک یا وزیر دفاع وقت (یوآو گالانت) به او داده شد.
مامان درخواست ۱ میلیون دالر کرد. ایران مبلغ را زیاد دانست و هدف جایگزین، نفتالی بنت، نخستوزیر پیشین، به مبلغ ۴۰۰ هزار دالر پیشنهاد شد. اما باز هم توافقی حاصل نشد.
در ۲۹ اگست به اسرائیل بازگشت و توسط شاباک بازداشت شد.
در ۲۹ اپریل، دادگاه او را به ۱۰ سال زندان محکوم کرد.
وکیل او ادعا کرده:
• مامان تا آخرین لحظه نمیدانست به ایران برده میشود
• پیشنهاد یک میلیون دالری را برای خرید زمان و حفظ جانش مطرح کرده
• در زندان مورد ضربوشتم قرار گرفته و در سلولهایی بسیار صحی حبس بوده است.
جمعبندی:
درحالیکه موساد با عملیاتهای دقیق و پرهزینه، ضرباتی مرگبار به زیرساختهای اطلاعاتی ایران وارد کرده، دستگاههای امنیتی ایران با روش کمهزینه و پراکنده (Spray-and-Pray) تلاش داشتهاند از طریق جذب گستردهٔ افراد ساده، چند مأمور وفادار و مؤثر پیدا کنند.
موفقیت ایران در انجام ترورهای هدفمند بسیار اندک بوده، اما توانسته است از طریق این شبکههای ناشیانه، اطلاعات ارزشمندی برای حملات راکتی آینده بهدست آورد.
Afghanistan people's front 