تجارت میان امریکا و روسیه از سال ۲۰۲۱ به اینسو ۹۰ درصد کاهش یافته و اقدامات تنبیهی جدید ترامپ عملاً به معنای «تحریم ارواح» خواهد بود
نویسندگان: کیث ای. پربل و شارمین ان. ویلیس
۳۰ جولای ۲۰۲۵
منبع: آسیا تایمز
———————-
به هر شکل ممکن، بهنظر میرسد روسیه بهزودی با دور جدیدی از تحریمهای اقتصادی امریکا روبهرو خواهد شد.
در تاریخ ۲۳ جولای ۲۰۲۵، تلاش مشترک هر دو حزب امریکا برای وضع مالیات ۵۰۰ درصدی بر واردات از روسیه یا هر کشور خریداریکننده نفت از روسیه به حالت تعلیق درآمد – اما صرفاً برای آنکه تهدید جداگانه رئیسجمهور دونالد ترامپ مبنی بر وضع اقدامات اقتصادی جدید به سرانجام برسد.
ترامپ پیشتر گفته بود که در صورت عدم پذیرش آتشبس از سوی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، تا تاریخ ۳۰ اگست (که اکنون تاریخ کوتاهتری مد نظر دارد)، بهطور یکجانبه تحریمهای جدیدی را وضع خواهد کرد.
واژههایی چون «سختگیرانه»، «تنبیهی» و حتی «استخوانشکن» در وصف این تدابیر بهکار رفتهاند. اما اگر این تهدیدات عملی شود، چه تأثیری واقعاً خواهد داشت؟
ما، بهعنوان کارشناسان تحریمهای اقتصادی، استدلال میکنیم که این اقدامات بهمثابه «تحریم ارواح» است. واقعیت آن است که روابط اقتصادی میان روسیه و ایالات متحده اکنون به پوستهای توخالی از گذشته تبدیل شده، و تجارت میان دو کشور از سال ۲۰۲۱ به این سو، ۹۰ درصد کاهش یافته است؛ یعنی پیش از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین.
در عین حال، روسیه شبکهای از شرکای کلیدی – از جمله چین، ایران و کوریای شمالی – را برای حمایت از جنگ خود توسعه داده است. هرچند اقتصاد روسیه با چالشهایی روبهروست، اما بهطور کلی توانسته اثر تحریمهای غرب از سال ۲۰۲۲ را تاب بیاورد.
صندوق بینالمللی پول پیشبینی میکند که اقتصاد روسیه در سال جاری ۱.۵ درصد رشد خواهد داشت، گرچه نرخ تورم همچنان بالا باقی مانده است.
-چالشهای پیش روی تلاشهای امریکا
تحریمهای اقتصادی برای تغییر رفتار یک کشور هدف، طیفی از محدودیتها را در بر میگیرد؛ از ممنوعیت صادرات و واردات گرفته تا مسدودسازی داراییها، محدودیتهای بانکی و ممنوعیتهای مسافرتی و صدور ویزه. این تحریمها میتوانند جامع باشند (کل اقتصاد کشور هدف را در بر گیرند)، بخشی باشند (مختص بخشهای خاصی از اقتصاد)، یا متوجه افراد و نهادهای مشخص گردند.
بحث درباره تحریمهای جدید علیه روسیه نشاندهنده تغییر رویکرد در دومین دوره ریاستجمهوری ترامپ است.
پس از بازگشت ترامپ به قدرت در جنوری ۲۰۲۵، بسیاری معتقدند او رویکردی نرمتر در قبال روسیه اتخاذ کرده است. برای نمونه، در ۲۴ فبروری، سالروز تهاجم روسیه به اوکراین، دولت ترامپ برای نخستینبار از زمان آغاز جنگ، هیچ تحریم جدیدی را علیه روسیه اعلام نکرد.
در حالی که مجموعه کلان تحریمها نسبت به دوره بایدن تغییر عمدهای نکرده، توانایی دولت ترامپ برای وضع تحریمهای بیشتر ممکن است به دلیل اقدامات دیگر تضعیف شده باشد.
برای نمونه، وزارت خارجه امریکا – یکی از سه نهاد اصلی اعمال تحریمها – در نتیجه اخراجهای گسترده کارمندان فدرال توسط ترامپ، حدود ۳۰۰۰ نیروی انسانی خود را از دست داده است. این کاهش توان کارشناسی، قدرت اقتصادی امریکا برای اعمال تحریمهای مؤثر علیه روسیه را تضعیف میکند.
علاوه بر این، تمایل امریکا برای همکاری چندجانبه با دیگر کشورها کاهش یافته است. دولت ترامپ، ضمن نادیده گرفتن متحدانی چون اوکراین و کشورهای اروپایی در مذاکرات صلح، کمتر به تطبیق تحریمها با اتحادیه اروپا توجه کرده است.
برای مثال، اتحادیه اروپا اخیراً ۱۸مین بسته تحریمی خود علیه روسیه را بهطور مستقل اعلام کرد، پس از آنکه ایالات متحده از مشارکت در کاهش سقف قیمت نفت روسیه خودداری ورزید.
-زیان بیشتر از سود؟
در حالیکه اتحادیه اروپا و بریتانیا سعی در تقویت رژیم تحریمها دارند، طرحهای در دست بررسی در امریکا ممکن است زیانبار باشد.
قوانین در حال بررسی در کنگره شامل آنچه «تحریمهای ثانویه» خوانده میشود، است – تحریمهایی که علیه شرکای تجاری کشور هدف وضع میگردد.
در حالی که مجلس سنا فعلاً از تصویب تحریمهای جدید عقب نشینی کرده، دولت ترامپ تهدید کرده است که هم بر روسیه و هم بر کشورهای ادامهدهنده تجارت با روسیه تعرفههایی وضع خواهد کرد.
این اقدامات ممکن است روند مذاکرات تجاری امریکا با هند و چین – دو شریک کلیدی روسیه – را با چالش مواجه کند و حتی منجر به اقدامات تلافیجویانه علیه امریکا شود.
علاوه بر آن، هرگونه تحریم یا تعرفه جدید ممکن است اقتصاد جهانی را – که پیشاپیش در اثر تعرفههای ناپایدار ترامپ نگران است – بیشتر بیثبات کند.
-کاهش تجارت = کاهش نفوذ
مشکل تحریمهای طولانیمدت آن است که با کاهش تجارت، تأثیرگذاری آنها نیز کاهش مییابد. اقتصاددان آلبرت هیرشمن در اثر برجسته خود گفته بود که تجارت هم ابزار کسب قدرت است و هم منبعی برای اعمال آن قدرت.
تجارت امریکا با روسیه از ۳۸ میلیارد دالر در ۲۰۲۱ به کمتر از ۴ میلیارد دالر در ۲۰۲۴ کاهش یافته است. صادرات امریکا به روسیه و واردات از آن کشور به ترتیب ۷۳ و ۵۱ درصد کاهش یافته است.
هرچقدر روابط تجاری ضعیفتر شود، توان امریکا برای اعمال فشار اقتصادی کمتر خواهد شد.
حتی در صورت وضع تعرفههای سنگین، تأثیر آن بر روسیه ناچیز خواهد بود؛ زیرا صادرات روسیه به امریکا در ۲۰۲۴ تنها ۳ میلیارد دالر بوده است – یعنی ۹۰ درصد کمتر از ۲۰۲۱.
تحمیل تعرفه بر کالاهای وارداتی به امریکا، بیشتر مصرفکنندگان و شرکتهای امریکایی را زیانمند میکند تا کرملین را.
طبق دادههای سازمان ملل، بزرگترین صادرات روسیه به امریکا در ۲۰۲۴ کودهای کیمیاوی بوده است. تعرفههای بیشتر بر کود وارداتی از روسیه احتمالاً به زیان دهقانان امریکایی تمام خواهد شد.
-شبکه دوستان روسیه
بررسی شرکای تجاری روسیه کلید فهم این نکته است که چرا تحریمها اثرگذار نیست. روسیه شرکایی دارد که بهرغم تحریمهای امریکا، تجارت با مسکو را ادامه میدهند.
چین، ترکیه، آلمان، هند و ایتالیا صادرکنندگان عمده به روسیهاند. روسیه نیز کالاهای خود را به چین، هند، ترکیه، ازبکستان و برازیل صادر میکند.
کوریای شمالی نیز علاوه بر اعزام نیروی کار به خط مقدم، وعده افزایش همکاری اقتصادی با روسیه را داده است.
روابط اقتصادی چین و روسیه – در بستر مخالفت با نظم جهانی تحت رهبری امریکا – با رشد روبهرو بوده است.
-آینده تحریمها
کاهش تجارت امریکا و روسیه به این معناست که تعرفهها ابزار مؤثری برای وادارسازی پوتین به آتشبس نیستند. تحریمهای ثانویه نیز میتوانند برای اقتصاد امریکا زیانبار باشند.
بنابراین، ما باور داریم که تحریمهای جدید – چه از طریق کنگره یا کاخ سفید – تأثیر چندانی بر مسیر جنگ روسیه و اوکراین یا تحقق صلح مورد نظر ترامپ نخواهد داشت.
——————————
کیث ای. پربل استاد کمکی در دانشگاه ایست کارولینا و شارمین ان. ویلیس استاد علوم سیاسی در دانشگاه اولد دومینیون است.
Afghanistan people's front 