نویسنده: آنتون ترویانوسکی – گزارش از برلین
۲۰ آگست ۲۰۲۵
منبع: نیویارک تایمز
————————-
تحقیر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، نسبت به همتای اوکراینیاش چنان عمیق است که تقریباً هرگز نام «زلنسکی» را بر زبان نمیآورد. کرملین او را یک رهبر «غیرقانونی» میخواند و تلویزیون دولتی روسیه از او با عنوان «دلقک» یاد میکند.
با این حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، فعالیتهای دیپلماتیک اخیر خود را بر این ایده متمرکز کرده است که پوتین و زلنسکی باید رودررو دیدار کنند تا جنگ روسیه پایان یابد. ترامپ گفته است که پس از تماس تیلفونی با پوتین روز دوشنبه، روند ترتیب چنین دیداری را آغاز کرده است.
بنابراین، جریان پیچیدهٔ دیپلماسی در مسکو در سایه تلاشهای ترامپ برای توقف جنگ، به یک معمای تازه تبدیل شده است: آیا دو دشمن اصلی جنگ میتوانند به زودی بهطور یکبهیک با هم بنشینند؟
-دیدگاه کرملین
برای پوتین، چنین نشستی میتواند فرصتی برای تثبیت یک توافق صلح باشد که کرملین آن را به عنوان پیروزی جلوه دهد؛ البته در صورتی که ترامپ زلنسکی را تحت فشار قرار دهد تا خواستهای پوتین درباره سرزمین و حاکمیت اوکراین را بپذیرد. اما چنین دیداری میتواند خطرات سیاسی هم داشته باشد، زیرا کرملین سالها نشان داده که مذاکره مستقیم با زلنسکی را تحقیرآمیز میداند.
کنستانتین زاتولین، قانونگذار ارشد روس، در مصاحبه تیلفونی روز سهشنبه گفت: «این یک مصالحه خواهد بود.» او دیدار احتمالی پوتین و زلنسکی را خود یک امتیاز به کرملین دانست. زاتولین افزود: «برخی مقامات روس بر این باورند که پوتین در هیچ شرایطی نباید با زلنسکی ملاقات کند، چرا که «روسیه همهجا درباره غیرقانونی بودن زلنسکی صحبت کرده است.» اما او معتقد است که به دلیل اهمیت بسیار بالای موضوع، نباید هیچ گزینهای برای ملاقات نادیده گرفته شود.»
کرملین، همانند همیشه، تلاش کرده است گزینههای خود را باز نگه دارد و این هفته هم اعلام کرده که دیدار پوتین و زلنسکی ممکن است، اما هیچ نشانهای از نزدیک بودن آن ارائه نکرده است. تحلیلگران میگویند دشوار است تصور کرد پوتین با دیدار موافقت کند، مگر آنکه روشن باشد زلنسکی آماده پذیرش خواستهای کلیدی روسیه است.
-تحلیل کارشناسان
گریگوری گولوسوف، استاد علوم سیاسی در سنپترزبورگ، گفت: «من واقعاً هیچ چشماندازی برای برگزاری چنین دیداری در آینده نزدیک یا حتی قابل پیشبینی نمیبینم.» او پیشبینی کرد که پوتین تنها زمانی با زلنسکی ملاقات خواهد کرد که روشن شود این دیدار برای تسلیم اوکراین ضروری است و زلنسکی شکست خود را بپذیرد.
نشستن با زلنسکی به هدفی غیر از این میتواند در روسیه جنجالآفرین باشد. پوتین روایت تهاجم خود را بر پایه این ادعا بنا کرده که زلنسکی رهبری «رژیمی» را برعهده دارد که مرتکب نسلکشی علیه روسزبانان شده است. جالب این است که خود زلنسکی با زبان روسی بزرگ شده و در انتخابات ۲۰۱۹ امیدهایی برای دولت اوکراینی همدوست با روسیه ایجاد کرده بود.
از آن زمان، پوتین درباره زلنسکی با شدت سخن گفته است. به عنوان مثال در سال ۲۰۲۳، پوتین به هویت یهودی زلنسکی تاخته و گفته بود: «دوستان یهودی من به من گفتهاند زلنسکی یهودی نیست – او شرمساری برای یهودیان است.»
-نقش ترامپ و دیپلماسی
مذاکرهٔ یکبهیک میتوانست پوتین و زلنسکی را در سطح برابر نشان دهد. به همین دلیل، اصرار ترامپ بر برگزاری چنین دیداری، برای بسیاری باورکردنی نیست. ترامپ در مصاحبه با فاکس نیوز گفت: «شاید آنها از آنچه فکر میکردم کمی بهتر با هم کنار میآیند.»
ترامپ گفت که دلیل انتخاب طرح ملاقات دوجانبه، به جای نشست سهجانبه با خودش، همین است. او افزود که در تماس تلفنی با پوتین، ترتیب نشست دوطرفه میان زلنسکی و پوتین را داده است. زلنسکی نیز به خبرنگاران گفت که آماده دیدار با پوتین است.
با این حال، یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین، در خلاصه تماس تلفنی اشارهای به نشست پیش رو نکرد و تنها گفت که «بررسی فرصتها برای ورود مقامات ارشد بیشتر به مذاکرات مستقیم» در جریان است، بدون آنکه مشخص کند این مقامات چه کسانیاند.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز در مصاحبه تلویزیونی دولتی گفت که اصولاً با نشست دوجانبه مخالفتی ندارد، اما «هر تماس با مقامات ارشد باید بسیار دقیق آماده شود.»
-فعالیت دیپلماتیک پوتین
تحلیلگران افزایش فعالیت دیپلماتیک پوتین را نشانه جدی گرفتن فشار ترامپ میدانند. کرملین گفت پوتین در این هفته با رهبران عربستان، قرقیزستان، برازیل، هند، تاجیکستان، آفریقای جنوبی، ازبکستان، قزاقستان و بلاروس تماس گرفته است تا آنها را از تحولات مذاکرات اوکراین مطلع کند.
دیمیتری ترنین، متخصص سیاست امنیتی در کالج عالی اقتصاد مسکو، گفت: «به نظر میرسد پوتین تصمیم گرفته زمان دیپلماسی واقعی فرارسیده است.» او پیشبینی کرد پوتین در صورت رضایت از امتیازات زلنسکی، با دیدار موافقت خواهد کرد. با این حال، خواستهای گسترده پوتین، از جمله ادعاهای سرزمینی و محدود کردن ظرفیت نظامی آینده اوکراین، همچنان روی میز است.
-پیام رسانهای و افکار عمومی
ترامپ احتمالاً با فشار خود باعث شد پوتین نسبت به دیدار با زلنسکی نرمتر شود. گولوسوف گفت: «رادیساک دیپلماسی روسیه نرمتر شده است؛ هنوز به زلنسکی توهین میشود، اما دیگر نمیگویند او رئیسجمهور غیرقانونی است و نیازی به گفتگو با او نیست.»
زاتولین گفت که بررسی نشست با زلنسکی بخشی از تلاش روسیه برای نشان دادن آمادگی همکاری با ترامپ است.
در تلویزیون دولتی روسیه بحث چندانی درباره احتمال دیدار مطرح نشد و شبکههای کرملین همچنان زلنسکی را مسخره میکردند. اولگا اسکابیوا، مجری برنامه سیاسی «۶۰ دقیقه»، زلنسکی را «مثل یک شاگرد مدرسه» توصیف کرد و گفت هنگام دیدار با کاخ سفید «با خندهای احمقانه و انگلیسی دستوپا شکسته حرف میزد.»
با این حال، تحلیلگران پیشبینی کردند که اگر پوتین دیدار را به نفع خود بداند، پیام تبلیغاتی به سرعت تغییر خواهد کرد و نگرانی سیاسی چندانی برای او ایجاد نخواهد شد. میخائیل وینوگرادوف، تحلیلگر سیاسی مسکو گفت: «سازمان تبلیغاتی فرض میکند جامعه آماده پذیرش هر نتیجه مذاکرات و اقدامات نظامی است؛ جامعه محدودیت بزرگی ایجاد نمیکند، زیرا به بسیاری چیزها عادت کرده است.»
Afghanistan people's front 