منبع: نشریه گاردین
۳ سپتامبر ۲۰۲۵
———————-
در یک نمایش بیسابقه، رهبران روسیه، چین و کوریای شمالی بیش از ۲۰ رهبر جهان را در رژه روز پیروزی در پکن هدایت کردند.
این تصویری است که اگر چند سال پیش منتشر میشد، به عنوان یک دستکاری تصویری شیطنتآمیز رد میشد: رهبران روسیه و چین، همراه با رئیس یک رژیم منزوی که مأموریتش مسلح کردن کشورش با سلاحهای هستهای است و پیشتر توسط دو همپیمانش در سازمان ملل مورد مخالفت قرار گرفته بود.
اما تغییرات چشمگیر در صحنه ژئوپولیتیک – از جمله تهاجم روسیه به اوکراین و مهمتر از آن، انتخاب دوباره دونالد ترامپ – باعث شده است که شی جین پینگ، ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون کنار هم جمع شوند؛ رویدادی که بسیاری از ناظران آن را بازترسیم چشمگیر توازن قدرت جهانی میدانند.
صبح روز چهارشنبه، این سه رهبر به همراه بیش از ۲۰ رهبر جهان به سمت سکویی در میدان تیانآنمن در پکن حرکت کردند تا رژه «روز پیروزی» را مشاهده کنند؛ رژهای که پایان یک جنگ جهانی را که هشت دهه پیش رخ داده بود و بلافاصله دوران جنگ سرد را آغاز کرد، گرامی میداشت.
با این حال، پس از پایان جشنهای چهارشنبه، رژیمهای پکن، مسکو و پیونگیانگ با چالشهای داخلی قابل توجهی مواجه خواهند شد که ممکن است تمرکز آنها را از سیاست قدرت جهانی منحرف کند.
اقتصاد چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از آمریکا، در حال رکود است و تحت فشار تورم منفی، رشد کند و سقوط بخش مسکن قرار دارد. روسیه نیز حاضر به برداشتن گامهایی برای پایان دادن به جنگ با اوکراین نیست؛ جنگی که بیش از سه سال است ادامه دارد و هر دو طرف متحمل خسارات سنگین شدهاند.
اقتصاد کوریای شمالی در سال ۲۰۲۴ سریعترین رشد خود طی هشت سال گذشته را تجربه کرد، اما به گفته بانک مرکزی کوریای جنوبی، این رشد ناشی از تغییر رویکرد کیم نبود، بلکه نتیجه فروش گسترده راکتها و مهمات به روسیه بود. در حالی که کیم چشمانداز تعامل بیشتر با رئیسجمهور لی جائه-میونگ، رئیسجمهور جدید لیبرال کوریای جنوبی، را بررسی میکند، وضعیت اقتصادی کشورش به شدت به روند یک منازعه غیرقابل پیشبینی هزاران کیلومتر دورتر وابسته است.
در حالیکه شی و پوتین یک «شراکت نامحدود» اعلام کردهاند، تحلیلگران میگویند که پکن از ادامه جنگ روسیه در اوکراین و حمایت مستقیم کوریای شمالی از آن ناراضی است. شی تلاش میکند تا همزمان اتحاد خود با هر دو کشور را حفظ کند و در عین حال از تحریمهای بیشتر آمریکا و دیگر متحدان اوکراین جلوگیری نماید.
البته ممکن است جلوههای تصویری چهارشنبه توجه ترامپ و دیگر رهبران غربی را جلب کند. هرچند او در فهرست مهمانان حضور نداشت، رئیس جمهور آمریکا نشان داد که وقایع پایتخت چین را دنبال میکند.
ترامپ در یک پست تند در شبکه «Truth Social» به شی یادآور شد که آمریکا در شکست جاپان ۸۰ سال پیش نقش داشته و افزود: «امیدوارم رئیس جمهور شی و مردم شگفتانگیز چین روزی باشکوه و ماندگار داشته باشند. لطفاً گرمترین سلام مرا به ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون برسانید، همانطور که علیه ایالات متحده نقشه میکشید.»
نمادگرایی قوی اولین دیدار شی، پوتین و کیم چنان بود که تهدید میکرد توجهها را از رژه عظیم نظامی که در خیابانهای پایتخت چین جریان داشت، منحرف کند.
تصاویر منتشر شده از پکن نشان میدهند که «محور آشوب»، با محوریت شی، از مرحله فرضیه فراتر رفته و وارد دنیای واقعی سیاست قدرت شده است.
اینکه چنین فرصت تصویری چگونه به اقدامات واقعی تبدیل خواهد شد، هنوز مشخص نیست، اما رهبران پایتختهایی از واشنگتن و لندن گرفته تا توکیو و سئول، با ترکیبی از کنجکاوی و نگرانی، این صحنه را دنبال میکنند.

